نقش مهم خانواده در تعاملات عاطفی نوجوانان با جنس مخالف

در این بخش، خانواده‌ها ممکن است اشتباهاتی انجام دهند که ما آنها را در چند نکته جمع بندی می‌کنیم.

الف) برداشت نادرست از شرع و محدود سازی مطلق نوجوان در برخورد با جنس مخالف

در شریعت، مسائلی درباره پوشش و گفتگو با نامحرم بیان شده است که باید به آنها توجه شود. اما این به این معنی نیست که دختر و پسر اصلا نمی‌توانند یکدیگر را ببینند یا با یکدیگر صحبت کنند. بنابراین خانواده‌ها باید حکم خدا را رعایت کنند، نه فتاوای خود یا آموزش‌های نادرستی که به نام دین از افراد غیر مسئول یا عوام شنیده‌اند.

ما این ضرب المثل را که الگوی تربیتی اکثر خانواده‌هاست را همه شنیده‌ایم که “دختر و پسر مثل آتش و پنبه هستند و اگر در کنار هم قرار گیرند، پنبه خواهد سوخت”. اما باید توجه داشته باشیم که به لحاظ تربیت انسانی و اسلامی، این دیدگاه درست نیست. اگر سطح ارزشی نوجوانان را تا حد یک شیء مانند آتش و پنبه پایین بیاوریم که بی‌اراده و بی‌تصمیم هستند و خودکنترلی را ملکه نیستند؛ بدون شک به تربیت صحیح آنها آسیب جدی وارد کرده‌ایم. گاهی حرف‌های نادرست والدین باعث می‌شود نوجوانان مسائلی از این دست را از والدین خود پنهان کنند.

برای مثال، دختری که به پدر و مادرش می‌آید و می‌گوید: “امروز پسری در خیابان به من فلان چیزی گفت و من جواب دادم”. نباید پدر و مادر به او بگویند “غلط کردی که جواب دادی”. چرا که این رفتار، اولا باعث می‌شود که دختر احساس دوستی با والدینش نداشته باشد. ثانیا علت عدم جواب دادن دختر نیز برایش روشن نمی‌شود و نمی‌فهمد که چرا نباید جواب پسر را داد.

ب) عدم آموزش صحیح در مورد وضعیت و واقعیت جنس مخالف

فرزندان ما در سنین مختلف، با توجه به ویژگی‌هایی که دارند، مسائلی را درباره نحوه برخورد با جنس مخالف مطرح می‌کنند که والدین باید به دقت گوش دهند و عکس‌العمل مناسبی نشان دهند. در دوره نوجوانی، نباید به گونه‌ای رفتار شود که دختران از دختر بودن خود ناراضی باشند. تبعیض در رفتار و عدم رعایت عدالت و اشباع نکردن دختران از محبت، می‌تواند اثر منفی بر احساسات دختران از دختر بودن خود داشته باشد. در دوره نوجوانی باید کمک کنیم تا نوجوان به حداکثر امکان از تصورات تخیلی در مورد جنس مخالف خود دوری کند. یکی از روش‌های موثر، وجود گفتگو در هنگام خانواده است.

ج) افراط و یا سختگیری در برخورد با جنس مخالف

گاهی پدر و مادرها در کلام و عمل از فرزندانشان می‌خواهند که رفتاری بسیار گرم با جنس مخالف داشته باشند. آنها فکر می‌کنند که این رفتار، روشنفکرانه است. اما برخی از والدین نیز بسیار سختگیرانه عمل کرده و اجازه نمی‌دهند فرزندانشان ارتباط مناسبی با جنس مخالف حتی در خانواده‌شان داشته‌باشند. از آن جایی که دوره نوجوانی آغاز استقلال فکری و شخصیتی است، این دو رفتار باعث عدم رشد این ویژگی‌ها خواهد شد.

هرگاه افراط در رفتار باشد، دیده می‌شود که نوجوان به فردی سرکش تبدیل می‌شود که حداکثر از خانواده چیزی گوش نمی‌دهد. در رفتارهای سختگیرانه نیز، نوجوان ارتباط سطحی با اطرافیان دارد و نمی‌تواند ارتباط عمیقی برقرار کند و به طور ناخودآگاه می‌تواند تبدیل به فردی انزواگرا شود. و گاهی باعث می‌شود نوجوانان به طور پنهانی و به دور از خانواده، ارتباطات نامناسبی را با جنس مخالف داشته باشند.

د) فقدان جو تفاهم و گفتگو بین والدین و نوجوان

این عامل به عنوان یکی از عوامل مهم در خانواده شناخته می‌شود. خانواده‌ها باید شرایطی فراهم کنند که نوجوان بتواند بدون ترس و دغدغه افکار و تمایلات خود را با والدینشان به اشتراک بگذارد.